Prawdziwa mądrość

Wiele raportów wskazuje, że zwycięzcy loterii często tracą swoje wygrane z powodu niewłaściwego zarządzania finansami, braku doświadczenia w obszarze inwestycji, nadmiernego wydawania lub oszustw.

W Nowym Roku ludzie proszą o wiele rzeczy dla siebie a o co poprosił Salomon? o majątek? zwycięstwo nad wrogami?… o mądrość! Nie o więcej namaszczenia, obdarowania, błogosławieństwa… Cokolwiek chcesz mieć musisz potrafić tym mądrze zarządzać!

Wielu ludzi zadaje sobie pytania:

„dlaczego jestem chrześcijaninem, osobą wierzącą w Boga?”, albo „dlaczego jestetem ateistą i nie wierzę w Boże działanie?”

Za obydwona postawami stoją konkretne argumenty i „mądre stwierdzenia”. Każdy ma jakąś mądrość albo podążającą za duchem tego świata albo za Duchem Bożym. Po obu stronach jest pewna logika i „mądrość”, która wspiera dany sposób myślenia.

Znacie jakieś zarzuty ateistów wobec chrześcijan?

Ateiści mawiają, że Bóg jest wymysłem, że chrześcijanie to zacofani ludzie, czarnogród, przeciwnicy postępu i rozwoju, usteczniają nas…

Te zarzuty odnoszą się do wielu dziedzin: kulturowej, społecznej, politycznej, ekonomicznej, naukowej

„Ale mądrość – gdzie ją znaleźć? I gdzie jest siedlisko poznania? Śmiertelny nie zna jej ceny, ani nie potrafi jej znaleźć na ziemi żyjących. Głębina woła: We mnie jej nie ma; [na ziemi jej nie znajdziesz!] a morze powiada: Przy mnie jej nie ma. Nie można jej opłacić szczerym złotem, ani nabyć jej wagą srebra. Nie zrównoważy jej złoto Ofiru, ani kosztowny beryl, lub szafir. Nie zrówna jej ani złoto, czy szklisty klejnot, ani jej ceną nie jest szczerozłote naczynie. O perłach oraz krysztale nie trzeba przy niej wspominać, bo naszyjnik mądrości jest droższy niż korale. Nie zrówna się z nią etiopski topaz oraz nie zrównoważy jej najszczersze złoto. Mądrość – skąd ona przychodzi i gdzie jest miejsce poznania? Zakryta jest przed oczami wszystkich żyjących i utajona przed ptactwem nieba. Zatracenie i śmierć powiadają: Tylko wieść o niej słyszeliśmy naszymi uszami. Jeden Bóg prawdziwy świadom jest do niej drogi; On jeden zna jej siedzibę. Bowiem On sięga wzrokiem aż po krańce ziemi i widzi, co jest pod całym niebem. Gdy nadał wiatrowi wagę, a wody urządzał miarą; kiedy zakreślił deszczowi prawo i szlaki błyskom gromów wtedy obejrzał ją i sprawdził, ustanowił ją i wypróbował. Potem oświadczył człowiekowi: Oto bojaźń Pana jest prawdziwą mądrością, a omijanie złego – rozumem.” – Job 28,12-28

Bojaźń Pana jest prawdziwą mądrością, a omijanie złego – rozumem.” – Job 28,28

To bardzo ciekawa wypowiedź, tym bardziej jeśli zauważymy, że Job był najbogatszą osobą swoich czasów! Pomimo swojego bogactwa mówi on dość dobitnie, że prawdziwa mądrość nie jest powiązana z pogonią za nim. Jak wielu jednak z nas daje się ponieść dzisiaj tej gonitwie za pieniądzem, pracą i ze względu na to rezygnują z podążania za Bogiem? Rezygnuje z kościoła i osobistej relacji z Nim by pójść na kompromis?

Prawdziwa mądrość nie jest powiązana z pogonią za ziemskim bogactwem! Chociaż Bóg jest w stanie nas zaopatrzyć, to jednak jest to dodatek do naszego życia a nie jego cel.

Biblia mówi: „szukajcie wpierw Królestwa Bożego i Jego sprawiedliwości a wszystko inne będzie wam dodane!”.

Prawdziwą mądrością według Biblii (z hebr: chochmáh, z gr: sofía) rozpoczyna się od uznania najważniejszej osoby za najważniejszą osobę! :) Rozpoczyna się, gdy uznajemy Boga za nasz największy autorytet – mamy bojaźń przed Nim. Kiedy kogoś się obawiasz oznacza to, że uważasz go za autorytet, kogoś większego od siebie. Nie możemy zacząć naszej przygody z prawdziwą mądrością, jeśli nie zwrócimy się najpierw do tego, który jest jej źródłem – Boga wszechmocnego i wszechwiedzącego i nie poddamy Mu się. Drugim ważnym czynnikiem jest omijanie złych rzeczy. Jeśli chcesz poznać coś, co jest dobre, musisz skończyć z robieniem złych rzeczy, odwrócić się od nich i pokutować. Słowo pokuta i nawrócenie oznacza odwrócenie się od złej drogi o 180 stopni i pójście w przeciwnym kierunku od zła. Czyli początkiem mądrości jest tak naprawdę uznanie Boga za swój najwyższy autorytet, poddanie mu się i odwrócenie się od swoich złych dróg a wejście na Boże drogi.

Rozwój chrześcijaństwa i jego globalny wpływ

Chrześcijaństwo, od swoich początków w Palestynie jako małej, wywodzącej się z judaizmu grupy osób, do obecnej formy jako jednej z największych religii świata, miało znaczący wpływ na rozwój kulturowy, społeczny, polityczny i ekonomiczny na globalną skalę.

Wpływ na zmianę pozycji kobiet:

Sam Jezus przyniósł rewolucję do życia kobiet i zrównał je co do ważności do mężczyzn. Przyznał im prawa i zwrócił godność. Nawet w Rzymie traktowano lepiej kobiety niż w Judaiźmie, dlatego Bóg musiał to sprostować.

1. Podkreślenie godności i równości: Chrześcijaństwo wprowadziło rewolucyjną koncepcję, że wszyscy ludzie, niezależnie od płci, są równi w oczach Boga. Ta idea, choć nie zawsze realizowana w praktyce, dała podstawę do dalszych zmagań o równość płci. W Nowym Testamencie znajdują się wersety takie jak Galacjan 3:28: „Nie ma już Żyda ani Greka, nie ma niewolnika ani wolnego, nie ma mężczyzny i kobiety, wszyscy bowiem jesteście jednym w Chrystusie Jezusie”.

1. Rola kobiet w życiu kościelnym: Od wczesnych lat chrześcijaństwa kobiety odgrywały kluczowe role jako męczennice, święte, diakonisy i patronki. Święte takie jak Maria Magdalena, Święta Teresa z Ávila czy Święta Katarzyna ze Sieny miały znaczący wpływ na rozwój duchowości i teologii.

1. Edukacja i opieka: Zakony i kongregacje zakonne założone przez kobiety często koncentrowały się na edukacji i opiece nad potrzebującymi. Instytucje te zapewniały kobietom szansę na edukację i pełnienie funkcji lidera w czasach, gdy były one powszechnie wykluczane z życia publicznego.

1. Ruchy na rzecz praw kobiet: Wiele liderów ruchu sufrażystek w XIX i XX wieku czerpało inspirację z chrześcijańskich wartości równości i sprawiedliwości. Argumentowano, że dyskryminacja kobiet jest niezgodna z zasadami chrześcijaństwa.

1. Współczesne zmiany: W XX i XXI wieku wiele chrześcijańskich denominacji zaczęło rewidować swoje stanowisko wobec kobiet, zezwalając na ich ordynację na kapłanów i biskupów, co było nie do pomyślenia w wcześniejszych epokach.

1. Krytyka i reforma: Chrześcijaństwo jest również krytykowane za niektóre doktryny i praktyki, które uznawane są za ograniczające rolę kobiet. W odpowiedzi na to wiele kościołów i teologów podejmuje działania na rzecz reformy i promocji bardziej inkluzywnego podejścia do płci.

Podsumowując, wpływ chrześcijaństwa na życie kobiet jest złożony i wielowymiarowy. Z jednej strony, chrześcijańskie nauczanie o równości i godności każdej osoby stanowiło podstawę dla postępów w dziedzinie praw kobiet. Z drugiej strony, tradycyjne interpretacje i praktyki kościelne często ograniczały role kobiet. Współczesne debaty i reformy wewnątrz chrześcijaństwa nadal kształtują zmieniającą się pozycję kobiet w kościele i społeczeństwie.

Wpływ kulturowy:

Chrześcijaństwo odegrało kluczową rolę w kształtowaniu Zachodniej kultury i sztuki. Od renesansu, przez barok, aż po współczesność, dzieła takie jak „Ostatnia Wieczerza” Leonarda da Vinci czy „Dawid” Michała Anioła są głęboko zakorzenione w chrześcijańskiej symbolice. „Muzyka, literatura, sztuka – wszystko przesiąknięte jest chrześcijańskim rozumieniem świata” – mówi historyk sztuki Sir Kenneth Clark.

„Chrześcijaństwo dało ludziom przede wszystkim zdolność do widzenia piękna, do której nic innego nie może być porównane.” – Fiodor Dostojewski

„Każda chrześcijańska sztuka jest na swój sposób odpowiedzią na zagadkę stworzenia.” – John Updike

Wpływ społeczny:

Chrześcijaństwo przyczyniło się do rozwoju wartości takich jak godność ludzka, miłość bliźniego i sprawiedliwość społeczna. Założenia te wpłynęły na ukształtowanie takich dokumentów jak Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Organizacje humanitarne, takie jak Czerwony Krzyż, założone zostały na chrześcijańskich zasadach pomocy potrzebującym.

„Chrześcijaństwo, jeśli jest fałszywie zrozumiane, jest religią ucieczki od świata. Prawdziwe chrześcijaństwo jest religią przekształcającą świat.” – Martin Luther King Jr.

„Miłość bliźniego jest podstawowym prawem chrześcijańskim, z którego wszystkie inne wartości społeczne wyrastają.” – Dorothy Day

Wpływ polityczny:

Chrześcijaństwo miało znaczący wpływ na kształtowanie systemów politycznych i prawnych. Zasady takie jak „każdy jest równy wobec Boga” pomogły zrodzić idee równości obywatelskiej i demokracji. Według Pew Research Center, około 31,2% światowej populacji to chrześcijanie, co sprawia, że ich głos ma znaczący wpływ na politykę na świecie.

„Wolność, równość, braterstwo — chrześcijańskie ideały, które zainspirowały ludzi do budowy lepszego świata.” – Desmond Tutu

„Duch chrześcijaństwa był zawsze duchem wolności i równości przed Bogiem.” – Alexis de Tocqueville

Wpływ ekonomiczny:

Protestancka etyka pracy, opisana przez Maxa Webera w jego pracy „Etyka protestancka a duch kapitalizmu”, miała kluczowe znaczenie dla rozwoju nowoczesnego kapitalizmu i gospodarki rynkowej. Chrześcijańskie podejście do pracy jako powołania miało wpływ na kształtowanie się etosu pracy w wielu kulturach.

„Protestancka etyka pracy dała nie tylko ekonomiczną przewagę, ale także duchową perspektywę na znaczenie pracy i przedsiębiorczości.” – Max Weber

„Etyka chrześcijańska w pracy jest nie tylko o produktywności, ale o służeniu większemu dobru.” – papierz Jan Paweł II

Wpływ naukowy:

Chrześcijaństwo miało znaczący wpływ na rozwój nauki, kształtując podejście wielu pionierskich myślicieli. Oto kilka cytatów, które podkreślają tę relację:

1. Isaac Newton:
   • „W tym najpiękniejszym systemie słońca, planet i komet, można dostrzec celową rękę Stwórcy.” Newton, choć znany głównie z pracy nad prawami ruchu i grawitacji, był również głęboko religijnym człowiekiem i uważał, że nauka i religia mogą współistnieć.

1. Galileo Galilei:
   • „Matematyka jest językiem, w którym Bóg napisał wszechświat.” Galilei, często określany jako „ojciec współczesnej astronomii”, uważał, że naukowe badanie świata jest sposobem na zrozumienie dzieła Boga.

1. Albert Einstein:
   • „Nauka bez religii jest chroma, religia bez nauki jest ślepa.” Einstein, chociaż nie identyfikował się z tradycyjnym chrześcijaństwem, uważał, że nauka i religijne przekonania nie są wzajemnie wykluczające i mogą się uzupełniać.

1. Gregor Mendel:
   • „Mój naukowy eksperyment odbywał się w ramach pracy Boga jako Stwórcy.” Mendel, często nazywany ojcem genetyki, był również mnichem augustiańskim. Jego prace nad dziedziczeniem cech przyczyniły się do kształtowania nowoczesnej genetyki.

1. James Clerk Maxwell:
   • „Wiara w Boga i w Jego słowo dała mi pewność, że w Jego własnym czasie nauka przyniesie owoce w służbie człowiekowi.” Maxwell, którego prace w dziedzinie elektromagnetyzmu i fizyki teoretycznej miały ogromny wpływ na naukę, był głęboko religijnym chrześcijaninem.

Te cytaty i przykłady pokazują, że wielu naukowców, którzy przyczynili się do postępu w różnych dziedzinach, czerpało inspirację z chrześcijańskiej wiary i widziało w nauce sposób na zrozumienie i podziwianie dzieła Boga. Pomimo powszechnego przekonania o nieustannym konflikcie między nauką a religią, historia pokazuje, że obie mogą się wzajemnie inspirować i wzbogacać.

Podsumowanie:

Chrześcijaństwo, jako siła kulturowa i duchowa, znacząco wpłynęło na kształtowanie się współczesnego świata. Od sztuki po politykę, od społeczności lokalnych po globalne ruchy, wpływ ten jest wszechobecny. Jak powiedział pisarz T.S. Eliot, „nie da się zrozumieć naszej kultury i literatury bez zrozumienia Biblii i elementów chrześcijaństwa”. Niezależnie od indywidualnych wierzeń, wpływ chrześcijaństwa na świat jest niezaprzeczalny i będzie kontynuowany na różne sposoby w przyszłości.

Te państwa w których rozwijało się chrześcijaństwo doświadczyły największego wzrostu gospodarczego!

Od kogo pochodzi mądrość?

Bóg daje nam mądrość, gdy Go o nią prosimy!

„A jeśli komu z was brak mądrości, niech prosi Boga, który wszystkich obdarza chętnie i bez wypominania, a będzie mu dana. Ale niech prosi z wiarą, bez powątpiewania; kto bowiem wątpi, podobny jest do fali morskiej, przez wiatr tu i tam miotanej. Przeto niechaj nie mniema taki człowiek, że coś od Pana otrzyma, Człowiek o rozdwojonej duszy, chwiejny w całym swoim postępowaniu.” – Jak 1,5-8

Jezus Bożą mądrością

Centralnym przesłaniem chrześcijaństwa i mądrością Bożą jest osoba Jezusa.

Ćwiczenia

1. Burza mózgów na temat wartości: Zacznijcie od krótkiej burzy mózgów, w której każdy uczestnik wymienia wartości, które kojarzą z chrześcijaństwem i mądrością Bożą. Następnie, jako grupa, dyskutujcie, jak te wartości wpłynęły na świat w różnych aspektach, takich jak kultura, etyka, polityka i nauka.
2. Cytaty i refleksja: Wybierzcie kilka cytów z Biblii lub pism świętych, które odnoszą się do mądrości Bożej i jej wpływu na świat. Każdy uczestnik może wybrać cytat, który go szczególnie porusza, a następnie podzielić się swoimi przemyśleniami na jego temat.
3. Analiza przypadku: Wybierzcie konkretny, historyczny lub współczesny, przykład wpływu chrześcijaństwa na świat, np. rozwój szpitalnictwa, ruch praw obywatelskich, rozwój nauki. Podzielcie się na małe grupy, aby zbadać wybrany przypadek, a następnie zaprezentujcie swoje odkrycia pozostałym.
4. Dyskusja na temat wyzwań: Zorganizujcie dyskusję na temat wyzwań, które chrześcijaństwo i mądrość Boża stawiają współczesnemu światu. Rozważcie zarówno pozytywne aspekty, jak i trudności, z którymi chrześcijaństwo musi się zmierzyć.
5. Ćwiczenie empatii: Wybierzcie jedną z grup społecznych, która historycznie była marginalizowana lub cierpiała przez działania kościoła. Spróbujcie postawić się na ich miejscu i zastanowić, jak chrześcijaństwo mogłoby działać, aby naprawić te krzywdy i budować bardziej sprawiedliwy świat.
6. Medytacja lub modlitwa: Zakończcie spotkanie krótkim czasem refleksji, medytacji lub modlitwy, prosząc o mądrość i zrozumienie w dalszym zgłębianiu tematu.
7. Plan działania: Na koniec, zastanówcie się wspólnie, jakie konkretne kroki możecie podjąć, aby żyć zgodnie z mądrością Bożą i szerzyć pozytywny wpływ chrześcijaństwa w swoim otoczeniu.

Mądrość ludzka

Z czym kojarzy się złe działanie człowieka?

Czy zrobiłeś kiedys coś głupiego? Czy był to zamysł Boży?

Ludzka mądrość nigdy nie jest absolutna, lecz jedynie częściowa. Nasza wrodzona niedoskonałość sprawia, że nie znamy prawdziwej mądrości Bożej i popełniamy przez to błędy. Nie trzeba chyba wspominać ile i jakie błędy popełniamy bo jest ich nieskończona liczba. Te kilka fragmentów mówi o tym, co dzieje się gdy pomijamy Boga w swoim życiu i opieramy się na naszej ludzkiej mądrości.

Czy potrafisz podać historie ze swojego życia, które skończyły się źle, bo nie słuchałeś Bozych zaleceń?

„Wyrzekł Pan: Ponieważ ten lud zbliża się do Mnie tylko w słowach, i sławi Mnie tylko wargami, podczas gdy serce jego jest z dala ode Mnie; ponieważ cześć jego jest dla Mnie tylko wyuczonym przez ludzi zwyczajem, dlatego właśnie Ja ponowię niezwykłe działanie cudów i dziwów z tym ludem: zginie mądrość jego myślicieli, a rozum jego mędrców zaniknie.” – Iz 29,13,14

„Hańbą okryją się mędrcy, przelękną się i pochwyceni zostaną, bo słowem Pańskim wzgardzili. Na cóż więc zdała się im mądrość?” – Jer 8,9

„Polegałaś na twojej złości, mówiłaś: Nikt mnie nie widzi. Twoja mądrość i twoja wiedza sprowadziły cię na manowce. Mówiłaś w sercu swoim: Tylko ja, i nikt inny! Lecz przyjdzie na ciebie nieszczęście, którego nie potrafisz zażegnać, i spadnie na ciebie klęska, której nie zdołasz odwrócić, i przyjdzie na cię zguba znienacka, ani się spostrzeżesz.„ – Iz 47,10,11 

Apostoł Paweł w liście do Koryntian pokazał czym jest mądrość tego świata w Bożych oczach.

„Napisane jest bowiem: Wytracę mądrość mędrców, a przebiegłość przebiegłych zniweczę. Gdzie jest mędrzec? Gdzie uczony? Gdzie badacz tego, co doczesne? Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości świata? Skoro bowiem świat przez mądrość nie poznał Boga w mądrości Bożej, spodobało się Bogu przez głupstwo głoszenia słowa zbawić wierzących. (…) To bowiem, co jest głupstwem u Boga, przewyższa mądrością ludzi, a co jest słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi.” – 1 Kor 1,19-21.25

„Niechaj się nikt nie łudzi. Jeśli ktoś spośród was mniema, że jest mądry na tym świecie, niech się stanie głupim, by posiadł mądrość. Mądrość bowiem tego świata jest głupstwem u Boga. Zresztą jest napisane: On udaremnia zamysły przebiegłych lub także: Wie Pan, że próżne są zamysły mędrców. Niech się przeto nie chełpi nikt z powodu ludzi.„ – 1 Kor 3:18-21

Również w liście Jakuba widać nawoływanie skierowane do pierwszych chrześcijan aby odróżniali mądrość Bożą od mądrości ludzkiej tego świata:

„Natomiast jeżeli żywicie w sercach waszych gorzką zazdrość i skłonność do kłótni, to nie przechwalajcie się i nie sprzeciwiajcie się kłamstwem prawdzie. Nie na tym polega zstępująca z góry mądrość, ale mądrość ziemska, zmysłowa i szatańska. Gdzie bowiem zazdrość i żądza sporu, tam też bezład i wszelki występek. Mądrość zaś zstępująca z góry jest przede wszystkim czysta, dalej, skłonna do zgody, ustępliwa, posłuszna, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, wolna od względów ludzkich i obłudy„ – Jak 3,14-17

Pycha i myśl, że zjadło się wszystkie rozumy jest najczystszą postacią głupoty. Jeśli chcemy posiąść mądrość potrzebujemy uznać, że potrzebujemy Boga w swoim życiu tak jak Job pisał.

„Jeśli ktoś spośród was mniema, że jest mądry na tym świecie, niech się stanie głupim, by posiadł mądrość.” – 1 Kor 3,18

Mądrość Boża

Bóg jest źródłem i dawcą mądrości i tylko od Niego może pochodzić najczystsza jej forma. Posiada On również niezrównaną skarbnicę wiedzy, ponieważ istnieje od czasów niezmierzonych (Ps 90,1-2). Jest też Stworzycielem wszystkiego co żyje (5 Moj 32,4-6, Job 38,34-38). Czy jest jakaś możliwość abyśmy i my mogli otrzymać cząstkę z tej drogocennej wiedzy?

„U mnie jest rada i zdrowy rozsądek; mam rozum, mam także moc. Dzięki mnie królują królowie i władcy wydają sprawiedliwe prawa. Dzięki mnie rządzą książęta i dostojnicy sądzą sprawiedliwie. Miłuję tych, którzy mnie miłują, a którzy mnie gorliwie szukają, znajdują mnie. U mnie jest bogactwo i sława, trwałe dobra i powodzenie. Mój plon jest lepszy niż złoto, złoto wyborne, a moje wyniki lepsze, niż doborowe srebro.” – Przyp 8 (CAŁY!)

„Jak liczne są dzieła Twoje, Panie! Ty wszystko mądrze uczyniłeś: ziemia jest pełna Twych stworzeń„ – Ps 104,24

„Bogu, jedynej Mądrości, przez Jezusa Chrystusa, niech będzie chwała na wieki wieków. Amen” – Rzym 16,27

W księdze Joba jak czytaliśmy mamy wskazówkę, że bojaźń przed Bogiem pomoże nam zdobyć mądrość. Doskonałą bojaźnią odznaczał się Jezus Chrystus, o którym Izajasz prorokował:

„I wyrośnie różdżka z pnia Isajego, a pęd z jego korzeni wyda owoc. I spocznie na nim Duch Pana; Duch mądrości i rozumu, Duch rady i mocy, Duch poznania i bojaźni Pana. I będzie miał upodobanie w bojaźni Pana. Nie według widzenia swoich oczu będzie sądził ani według słyszenia swoich uszu rozstrzygał” – Iz 11,1-3

Chrystus doskonale odzwierciedlał wszystkie cechy swojego niebiańskiego Ojca przejawiając jednocześnie bojaźń przed Bogiem. Z tą cechą łączy się też roztropność i dalekowzroczność.

„Każdego więc, kto tych słów moich słucha i wypełnia je, można porównać z człowiekiem roztropnym, który dom swój zbudował na skale. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i uderzyły w ten dom. On jednak nie runął, bo na skale był utwierdzony. Każdego zaś, kto tych słów moich słucha, a nie wypełnia ich, można porównać z człowiekiem nierozsądnym, który dom swój zbudował na piasku. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i rzuciły się na ten dom. I runął, a upadek jego był wielki.„ – Mat 7,24-27

Człowiek mądry nie tylko słucha Słowa Bożego ale również trwa w nim i je wykonuje. Bóg poprzez swoje Słowo zachęca nas abyśmy wciąż nabywali tej drogocennej mądrości! A wszystkim którzy Go proszą On daje „szczodrze bez wypominania”.

„A jeśli komu z was brak mądrości, niech prosi Boga, który wszystkich obdarza chętnie i bez wypominania, a będzie mu dana.” – Jak 1,5

„Czy jest między wami ktoś mądry i rozumny? Niech to pokaże przez dobre postępowanie uczynkami swymi, nacechowanymi łagodnością i mądrością. Jeśli jednak gorzką zazdrość i kłótliwość macie w sercach swoich, to przynajmniej nie przechwalajcie się i nie kłamcie wbrew prawdzie. Nie jest to mądrość, która z góry zstępuje, lecz przyziemna, zmysłowa, demoniczna. Bo gdzie jest zazdrość i kłótliwość, tam niepokój i wszelki zły czyn. Ale mądrość, która jest z góry, jest przede wszystkim czysta, następnie miłująca pokój, łagodna, ustępliwa, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, nie stronnicza, nie obłudna. A owoc sprawiedliwości bywa zasiewany w pokoju przez tych, którzy pokój czynią.” – Jak 3,14-18
„Jeśli, synu, nauki me przyjmiesz i zachowasz u siebie wskazania, ku mądrości nachylisz swe ucho, ku roztropności nakłonisz swe serce, tak, jeśli wezwiesz rozsądek, przywołasz donośnie rozwagę, jeśli szukać jej poczniesz jak srebra i pożądać jej będziesz jak skarbów – to bojaźń Pańską zrozumiesz, osiągniesz znajomość Boga. Bo Pan udziela mądrości, z ust Jego – wiedza, roztropność.„ – Przysłów 2,1-6

Bóg dla każdego z nas przygotował wielkie rzeczy, dary, niezgłębione i niezbadane wykraczające daleko poza to, co znamy na tym świecie.

„[Proszę (…)], aby Bóg Pana naszego Jezusa Chrystusa, Ojciec chwały, dał wam ducha mądrości i objawienia w głębszym poznaniu Jego samego.” – Ef 1,17

„Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują.” – 1 Kor 2,9