Czy biblijny Piotr jest Skałą Kościoła?

Biblijny Piotr – apostoł to postać na pewno wyjątkowa w Biblii. W Nowym Testamencie spotykamy go jak pracował razem ze swoim bratem Andrzejem w branży rybackiej. Jednak pewnego dnia przyszedł Jezus i wszystko odmienił. Andrzej, będący uczniem Jana Chrzciciela spotkał go pierwszy. Potem przyprowadził swojego brata do Jezusa, który wyraził o nim takie zdanie:

„…I przyprowadził go do Jezusa. Jezus, spojrzawszy na niego, rzekł: Ty jesteś Szymon, syn Jana; ty będziesz nazwany Kefas (to znaczy: Piotr).” – Jan 1,42

Jezus zatem w tym miejscu zmienia imię Szymona na Kefas, które w języku greckim piszę się jako πετρος (petros). W języku polskim tłumaczymy je jako Piotr.

Mamy tu trzy imiona odnoszące się do Piotra:

Szymon, syn Jana – takie było jego oficjalne imię, którego Jezus najpierw użył. Było to dość popularne imię męskie pochodzenia hebrajskiego w tamtych czasach. Szymon (hebr. שמעון Szim’on, lub שִׁמְעוֹן Szime’on, „Jahwe wysłuchał”).
Kefas – Nadane aramejskie imię przez Jezusa. Imię Kefas tłumaczy się jako „mały luźny lub rzadki kamień” a pochodzi ono dopiero od aram. ‏ܟܐܦܐ‎, Kefa – „skała”.
Petros (Piotr) – Jest to hebrajskie tłumaczenie z aramejskiego słowa Kefas. Posiada dwa znaczenia: Mały kawałek skały, kamień lub Imię Piotr.

Czy Piotr jest skałą?

Istnieje od wielu lat debata na temat tego, czy „kamień” o którym mówił Chrystus, że będzie fundamentem jego kościoła dotyczy Piotra czy wyznania Piotra odnośnie Jezusa, że jest On „Chrystusem, Synem Boga żywego” (Ew. Mateusza 16,16).

„A gdy Jezus przyszedł w okolice Cezarei Filipowej, pytał uczniów swoich, mówiąc: Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego? A oni rzekli: Jedni za Jana Chrzciciela, inni za Eliasza, jeszcze inni za Jeremiasza albo za jednego z proroków. On im mówi: A wy za kogo mnie uważacie? A odpowiadając Szymon Piotr rzekł: Tyś jest Chrystus, Syn Boga żywego.

A Jezus odpowiadając, rzekł mu: Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jonasza, bo nie ciało i krew objawiły ci to, lecz Ojciec mój, który jest w niebie [Jezus mówi cały czas w temacie tego objawienia, które dostał Piotr]. A ja ci powiadam, że ty jesteś Piotr [Petros – kamyk], a na tej opoce [Petra – skała – na tym objawieniu o skale = Chrystusie, które dostałeś] zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne nie przemogą go.

I dam ci klucze Królestwa Niebios; i cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane i w niebie, a cokolwiek rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane i w niebie. Wtedy przykazał uczniom swoim, aby nikomu nie mówili, że On jest Mesjaszem.

Od tej pory zaczął Jezus Chrystus tłumaczyć uczniom swoim, że musi pójść do Jerozolimy, wiele wycierpieć od starszych arcykapłanów i uczonych w Piśmie, że musi być zabity i trzeciego dnia wzbudzony z martwych. A Piotr, wziąwszy go na stronę, począł go upominać, mówiąc: Miej litość nad sobą, Panie! Nie przyjdzie to na ciebie. A On, obróciwszy się, rzekł Piotrowi: Idź precz ode mnie, szatanie! Jesteś mi zgorszeniem, bo nie myślisz o tym, co Boskie, lecz o tym, co ludzkie.” – Mat 16,13-23

W powyższym tekście imię Piotr, czyli: kamień, brzmi πέτρος (petros), natomiast dalsze słowo skała brzmi πέτρα (petra). Słowa te różnią się co do znaczenia i co do rodzaju.

Pierwsze słowo jest rodzaju męskiego, drugie [petra] rodzaju żeńskiego. Na pierwszy rzut oka nie ma w całym fragmencie Mat 16,13-20 innego wyrażenia rodzaju żeńskiego, które by się do niego odnosiło więc zbieżność „Petrosa” z „petrą” wydaje się ponętna.

Przy uważniejszym przyjrzeniu się można zauważyć, że w omawianym fragmencie całe wyznanie Piotra: „Ty jesteś Chrystusem, Synem Boga żywego” (Mat 16,16) jest rodzaju żeńskiego. Jest to zdanie na tyle ważne, że w Mat 16,20 Jezus stanowczo nakazuje uczniom, aby nikomu nie mówili, że On jest Chrystusem. Wyznanie to, po grecku ὁμολογία (homologia), i jest on również rodzaju żeńskiego. To słowo w związku z prawdą o Jezusie jako Chrystusie, Mesjaszu i Synu Bożym pojawia się też w Hebr 3,1; 4,14 oraz w 1 Jan 4,15. Podobnie w języku polskim odnosimy się do określonego rodzajnika, jeśli mamy zdanie ona jest piękna lub lista jest długa to dalej odnosimy się w zdaniu do tego tekstu w danym rodzajniku, np. Tak on pomyślał o NIEJ. Słowo w rodzaju żeńskim musi się odnosić do innego zdania w rodzaju żeńskim. Pewniejszą zatem interpretacją tego fragmentu jest to, że gdy Jezus mówił o tej skale, miał na myśli wyznanie Piotra w tym samym rodzajniku: „Ty jesteś Chrystusem, Synem Boga żywego” (Mat 16,16).

Jezus w tym miejscu nie odnosił się do Piotra, ale do wyznania Piotra na temat Jezusa w wersecie 16: „Tyś jest Chrystus, Syn Boga żywego”. Jezus nigdy w sposób bezpośredni nie nauczał Piotra i innych swoich uczniów na temat jego tożsamości, a teraz rozpoznał, że Bóg w swojej suwerenności otworzył oczy Piotra i objawił mu, kim On naprawdę jest. Jego wyznanie dotyczące Jezusa jako Syna Bożego wypływało z objawienia, które otrzymał od Boga. Ta osobista wiara i zaufanie Chrystusowi jest znakiem rozpoznawczym prawdziwego chrześcijanina. Ci wszyscy, którzy złożyli swoją ufność w Chrystusie, tak jak Piotr, są kościołem Chrystusa. Piotr wyraża tą prawdę w 1 liście Piotra 2,4: „Przystąpcie do Niego, do kamienia żywego, przez ludzi wprawdzie odrzuconego, lecz przez Boga wybranego jako kosztowny.”

Ta osobista wiara i zaufanie Chrystusowi jest znakiem rozpoznawczym prawdziwego chrześcijanina. Ci wszyscy, którzy złożyli swoją ufność w Chrystusie, tak jak Piotr, są kościołem Chrystusa.

Po wyznaniu Piotra, Jezus ogłasza, że prawda ta została objawiona Piotrowi przez samego Boga. Słowo „Piotr” Petros oznacza „mały kamień” (zobacz Ew. Jana 1,42). Jezus używa zbliżonego słowa, Petra, które oznacza „głaz fundamentu, fundament, skałę” Ten sam wyraz użyty jest w Ew. Mateusza 7,24, 25, gdy Jezus opisuje kamień na którym mądrzy ludzie budują swój dom. Piotr używa podobnego obrazu w swoim pierwszym liście: kościół zbudowany jest z niezliczonej liczby małych petros, „kamieni żywych” (1 Piotra 2,5), którzy podzielają wyznanie Piotra na temat Jezusa, który jest Chrystusem, Synem Boga żywego – skałą i fundamentem wiary. To wyznania wiary stanowi podwalinę kościoła.

„I wy sami jako kamienie [petros] żywe budujcie się w dom duchowy, w kapłaństwo święte, aby składać duchowe ofiary przyjemne Bogu przez Jezusa Chrystusa.” – 1 Pio 2,5

Jezus zaczął swoją wypowiedź od zwrócenia uwagi na to objawienie „bo nie ciało i krew objawiły ci to, lecz Ojciec mój, który jest w niebie” i w kontekście tego wypowiada się dalej na temat Piotra i tego objawienia. Ten fragment można by zapisać jako:

„I powiadam ci, że jesteś małym kamieniem (Petros – rodzaj męski), a na tej wielkiej skale (Petra – rodzaj żeński) zbuduję MÓJ Kościół i bramy śmierci nie okażą się silniejsze od Niego.”

Możemy to sparafrazować:

„Jesteś małym kawałkiem skały Piotrze, ale na Sobie samym zbuduję Mój Kościół, i nawet moce śmierci go nie powstrzymają”

To zdanie jeszcze w innym tłumaczeniu:

„Ty jesteś Piotr, kamień, a teraz jesteś też wyrazicielem tego, co objawił ci mój Ojciec w niebie, ale zgromadzenie powołanych [Kościół] zbuduję na skale tego wyznania, że Ja jestem Chrystusem, Synem Boga Żywego”.

Zatem Piotr Apostoł, Szymon Piotr (gr. Πέτρος, petros lub aram. Κηφᾶς, Kefas) jest tylko „kamieniem”, „fragmentem skały” a nie skałą!

Skałą (gr. πέτρα, petra lub aram. ‏ܟܐܦܐ‎, Kefa) jest Jezus Chrystus. On jest naszym fundamentem i opoką. Jeszcze raz dla porównania te dwa słowa:

Petros (gr. πέτρος) – To słowo rodzaju męskiego oznacza kamień, mały kawałek skały. Grecki słownik Stronga.
Petra (gr. πέτρα) – To słowo rodzaju żeńskiego oznacza skałę. Grecki słownik Stronga.
Kefas (aram.) tłumaczy się jako „mały luźny lub rzadki kamień” a pochodzi ono dopiero od aram. ‏ܟܐܦܐ‎, Kefa – „skała”.

Czy tylko Piotr ma autorytet?

W omawianym fragmencie Jezus daje również klucze niebios Piotrowi i prawdopodobnie chodziło w tym o to, że Piotr jako pierwszy będzie miał możliwość głosić ludziom po zmartwychwstaniu Jezusa. Tak też się stało w dniu piędziesiątnicy, przez Jego mowę nawróciło się 3 tyś osób. Był on pierwszym, który wprowadza ludzi do Królestwa Bożego. Tymi kluczami okazała się prawda i przesłanie ewangelii oraz prawo i przywilej, by ją rozgłaszać. Nauczyciele Prawa mieli klucze do życia wiecznego i sam Jezus o tym wspominał. Chodziło o prawidłowe zrozumienie Biblii i właściwym jego zastosowaniu w praktyce (Mat 23,13; Łuk 11,52):

„Biada wam, zakonoznawcy, że pochwyciliście klucz poznania; sami nie weszliście, a tym, którzy chcieliby wejść, zabroniliście.” – Łuk 11,52

Po za tym trzeba pamietać, że tą sama wypowiedź Jezus powiedział nie tylko do Piotra ale też do innych wierzących. Ponieważ każdy Jego naśladowca powinien głosić ewangelię i chodzić w Jego autorytecie na ziemi:

„Zaprawdę powiadam wam: Cokolwiek byście związali na ziemi, będzie związane i w niebie; i cokolwiek byście rozwiązali na ziemi, będzie rozwiązane i w niebie.” – Mat 18,18

A więc nie tylko do Piotra Jezus powiedział, że będzie związywał i rozwiązywał rzeczy na ziemi. Ten fragment wyraźnie pokazuje, że każdy wierzący ma taki autorytet, który wypływa z wiary i relacji z Jezusem a nie z zajmowanego „urzędu”.

Każdy wierzący posiada autorytet, który wypływa z wiary i relacji z Jezusem a nie z zajmowanego „urzędu”, stanowiska!

Kogo Biblia określa jako Skałę?

W Nowym Testamencie jest wyraźnie powiedziane, że Jezus Chrystus jest fundamentem kościoła (Dzieje Apostolskie 4,11-12; 1 Koryntian 3,11). Piotr pełen Ducha Świętego powiedział w po uzdrowieniu chromego:

„To niech wam wszystkim i całemu ludowi izraelskiemu wiadome będzie, że stało się to [uzdrowienie] w imieniu Jezusa Chrystusa Nazareńskiego, którego wy ukrzyżowaliście, którego Bóg wzbudził z martwych [bramy śmierci nie okazały się silniejsze od Niego]; dzięki Niemu ten oto stoi zdrów przed wami. On [Jezus Chrystus] to jest owym kamieniem odrzuconym przez was, budujących, On stał się kamieniem węgielnym [najważniejszym kamieniem, skałą]. I nie ma w nikim innym zbawienia; albowiem nie ma żadnego innego imienia pod niebem, danego ludziom, przez które moglibyśmy być zbawieni.” – Dz. 4,10-12

„Albowiem fundamentu innego nikt nie może założyć oprócz tego, który jest założony, a którym jest Jezus Chrystus.” – 1 Kor 3,11

Błędem jest przypuszczać, że Jezus nadaje taki przywilej Piotrowi. Prawdą jest, że apostołowie odegrali szczególną rolę, dając początek kościołowi (Efezjan 2,20), lecz pozycja zaszczytnego pierwszeństwa zarezerwowana jest wyłącznie dla Chrystusa. Chrystus nazwany jest „kamieniem węgielnym” (1 Piotra 2,6,7; Efezjan 2,20; Ew. Łukasza 20,17; Dzieje Apostolskie 4,11). Jeśli Chrystus jest kamieniem węgielnym, to jak Piotr mógłby być kamieniem na którym zbudowany jest kościół?

Zatem, słowa Jezusa w Ew. Mateusza 16,18 najlepiej jest interpretować jako prostą grę słów. Można by to sparafrazować w ten sposób, „Piotrze twoje imię oznacza „mały kamień”, ale z twoich ust wyszła fundamentalna prawda, która będzie początkiem (kamieniem węgielnym) kościoła.”

Kościół Rzymskokatolicki podaje, że Piotr jest kamieniem do którego odnosi się Jezus i używa tej interpretacji jako dowodu, że jest on jedynym, prawdziwym kościołem. Ale na podstawie tego co już rozważyliśmy widać, że Piotr będący kamieniem NIE JEST możliwą interpretacją. Nawet jeśli Piotr jest kamieniem w Ew. Mateusza 16,18, to i tak nie nadaje to żadnego autorytetu Kościołowi Katolickiemu. Pismo Święte nie podaje żadnej relacji jakoby Piotr kiedykolwiek przebywał w Rzymie. Pismo Święte nigdzie nie opisuje Piotra jako tego, który ma większą władzę aniżeli inni apostołowie, ani też nie wskazuje jakoby był nadrzędnym przywódcą wczesnego kościoła. Piotr nie był też pierwszym papieżem. Pochodzenie Kościoła Katolickiego nie wywodzi się z nauczania Piotra ani innego apostoła.

Co mówią na ten temat wielcy ojcowie kościoła?

Wielcy ojcowie kościoła jak Św. Augustyn i Św. Hieronim utrzymywali raczej pogląd, że to Chrystus jest skałą a nie Piotr.

Justyn Męczennik cytujący Ewangelię Mateusza i dokładnie powyższy fragment z wyznaniem Piotra, Skałą nazywa… Chrystusa a nie Piotra:

„Chrystus bowiem nazwał jednego ze swych uczniów – wcześniej znanego pod imieniem Szymona – Piotrem, skoro ten rozpoznał, że jest On Chrystusem, Synem Bożym,… zaś my, skoro odkryliśmy, że we wspomnieniach apostołów jest zapisane, że jest On Synem Bożym…, zrozumieliśmy, że poprzedza On z mocy i woli Ojca wszelkie stworzenia – bywa On bowiem tytułowany w Pismach proroków z tej czy innej okazji Mądrością, Dniem, Wschodem i Mieczem, i Skałą… [Dialog z żydem Tryfonem, 100]

Justyn wielokrotnie nazywa Skałą Chrystusa, nigdy Piotra…

Kim jest więc Szymon „Piotr”? Przyjmując hipotezę Jezusa – Zeloty przydomek ten oznacza kogoś silnego, mężnego, twardego jak kamień, może też i porywczego. W końcu, jak pamiętamy, Szymon dość sprawnie, jak na prostego rybaka, władał mieczem. Podobne imiona mają i inni apostołowie: Andrzej – Mężny, Tadeusz – „Śmiały, Odważny”, Jan i Jakub to Bene Regesz porywczy „Synowie Gromu”, dołącza do nich Szymon „Zelota” (Gorliwiec). Przezwiska dość specyficzne jak na grupkę „pokojowych wysłanników” bez trzosa przy duszy. Galilejczycy bynajmniej do pokojowych nie należeli o czym świadczą liczne bunty czy zebranie na Górze Oliwnej „czterech tysięcy sykarytów”, czyli skrytobójców, przez fałszywego proroka przezwanego „Egipcjaninem”. (Starożytności Żydowskie 20.8.6)

Na pewno nie był on też fundamentem Zgromadzeń, bo na to miejsce został wybrany brat pański – Jakub Sprawiedliwy. Dla kościoła rzymskiego ważniejszy jednak był mit Piotra, a nie np. Jakub, który prowadził na zgromadzeniu judeochrześcijan w Jeruzalem.

Nie ma również nigdzie w Biblii czegoś takiego jak „sukcesja apostolska”, nie ma o tym żadnej wzmianki. Nawet, gdy Piotr był bliski śmierci pisząc swój drugi list nie wyznaczył żadnego następcy ani nie pozostawił żadnych instrukcji dotyczących tego tematu.

Podsumowanie

Głową Kościoła jest Chrystus a my jako wierzący jesteśmy Jego ciałem sprawczym, wykonawczym tutaj na ziemi. Powinniśmy trzymać się blisko Głowy i słuchać jej, mieć relację z Chrystusem. Kościół opiera się na fundamencie którym jest Jezus Chrystus.